Sự phù hợp nghề là có những đặc điểm tâm sinh lí phù hợp với yêu cầu do nghề đề ra với người lao động. Sự phù hợp nghề được thể hiện ở các mức độ phù hợp nghề khác nhau. Thông thường sự phù hợp nghề được chia làm bốn mức độ: Không phù hợp, phù hợp một phần, phù hợp phần lớn và phù hợp hoàn toàn. Với mỗi mức độ phù hợp nghề thường có những lời khuyên cho sự lựa chọn của học sinh.
Ở mức độ thứ nhất (không phù hợp) lời khuyên cho các em là: Nghề này không phù hợp với em, em không thể trở thành một chuyên gia giỏi được. Tại sao chúng ta có thể đưa ra lời khuyên này, bởi căn cứ vào những yêu cầu của nghề và sự đáp ứng những nhu cầu đó. Ví dụ như người có sức khỏe kém lại lựa chọn những nghề có yêu cầu về sức khỏe: mắc bệnh liên quan đến thấp khớp, tim mạch, đường hô hấp … thì không thể tham gia được các nghề như: thợ lặn, phi công, thủy thủ, vận động viên TDTT … hoặc mắc bệnh mù màu thì không thể chọ nghề hội họa, lái xe … hoặc có những nghề đòi hỏi năng lực nghề nghiệp chuyên biệt và có sự phù hợp nghề tuyệt đối: ví dụ muốn trở thành nhà toán học cần phải có năng lực toán học …
Ở mức độ thứ hai( phù hợp một phần) lời khuyên cho các em là: Em có thể chọn nghề đó và cũng có thể em sẽ trở thành một chuyên gia giỏi. Ở đây căn cứ vào yêu cầu của nghề không thấy có sự chống chỉ định với nghề, không thể hiện thiên hướng rõ ràng với nghề và để lựa chọn nghề thì cần phải có sự nỗ lực cố gắng không biết mệt mỏi. Và lựa chọn những nghề không đòi hỏi khả năng chuyên biệt cao.
Ở mức độ thứ ba( phù hợp phần lớn ) lời khuyên cho các em là: Em có thể chọn nghề đó và rất có thể trở thành một chuyên gia giỏi. Căn cứ vào sự phù hợp với yêu cầu của nghề mà cá nhân có phẩm chất tương ứng. Ví dụ như: có sự hứng thú, sự ham thích và khả năng ướm thử trong lĩnh vực nghề nghiệp đó.
Ở mức độ thứ tư( phù hợp hoàn toàn) lời khuyên cho các em là: Chính trong lĩnh vực hoạt động này, em sẽ trở thành một chuyên gia giỏi. Đây là mức độ phù hợp nghề cao nhất của con người trong một giai đoạn phát triển nhất định và được xem như là thiên tư, thiên bẩm. Ví dụ như những người nổi tiếng trong các lĩnh vực đã được ghi nhận.
Các mức độ phù hợp nghề của người lao động chỉ mang tính chất tương đối, với những nghề không đòi hỏi năng lực chuyên biệt thì người lao động bằng sự nỗ lực, sự cố gắng của mình cũng có thể lựa chọn và đạt tới sự thành công. Sự thành công có được phải cần đến 99% là sự rèn luyện.